Ik noem jouw naam

/door

‘Ik noem jouw naam’ wordt regelmatig gekozen door nabestaanden. Het lied prijkt al langer op onze repertoirelijst. De tekst is van Fieke Bijmans uit Wijchen en de muziek van Guus Kuijs uit Overasselt. Hoe de tekst en de muzieknoten elkaar hebben gevonden, leggen dirigent Hans Meek en de dichteres Fieke Bijmans hieronder uit.

Hans Meek kent Fieke Bijmans via verpleeghuis De Weegbree in Wijchen. Hans licht toe: “Mijn vrouw is daar lange tijd geestelijk verzorger geweest en nodigde Fieke en mij uit om samen te musiceren voor de bewoners in vieringen en herdenkingsbijeenkomsten. We speelden en spelen nog steeds duetten voor blokfluit en piano of voor twee blokfluiten”. Hans kreeg  lucht van de dichterskwaliteiten van Fieke en van het gedicht ‘Ik noem jouw naam’.

Fieke Bijmans: “Ruim veertig jaar geleden overleed een dierbare mens in mijn leven, en ongeveer twintig jaar na zijn overlijden kwam er een heel klein in memoriam uit mijn pen. Soms hebben woorden tijd nodig. De afgelopen jaren is het gedichtje zijn eigen weg gegaan, het kwam tevoorschijn bij herdenkingsvieringen en uitvaarten.” Pas later is het gedicht op muziek gezet. Fieke speelde blokfluit samen met Guus Kuijs, docent bij de muziekschool in Wijchen. Naast fluitist bleek Guus ook een goede componist. Fieke: “Guus heeft heel veel teksten op muziek gezet waaronder ook mijn gedicht.”

Hans: “Ik vond de sfeer en en het onderwerp goed passen bij ons ensemble en met enkele aanpassingen hebben we het opgenomen in ons repertoire.” Een fragment van het lied is te beluisteren op onze website. Het geheel is te horen op YouTube. Hans: “Wij hebben het lied als geheel opgenomen. Fotograaf Frank Kouws heeft er een videoopname van gemaakt en het resultaat op youtube geplaatst.” Tot voor kort was de muzikale uitvoering van ‘Ik noem jouw naam’ niet te vinden op internet. Het Uitvaartensemble Nijmegen heeft daar nu verandering in gebracht.

Bij uitvaarten biedt ‘Ik noem jouw naam’ troost en herkenning. Fieke: “Toen ik dit kleine gedicht schreef wist ik niet dat het ooit een echt lied zou worden. Het raakte me toen ik het voor het eerst hoorde zingen door het Uitvaartensemble Nijmegen. Ik kan het lied alleen maar een goede muzikale reis wensen samen met de koorleden”.

Maria Janssen, sociaal en muzikaal

/door

Sinds 2016 coördineert Maria Janssen de aanvragen voor optredens van het Uitvaartensemble Nijmegen. Het is Maria op het lijf geschreven. Als getogen Nijmegenaar, opgegroeid in het Land van Maas en Waal en actief in allerlei verenigingen en koren, kent ze veel mensen in de regio. Ze vindt het fijn om contact te hebben met de nabestaanden en het hen naar de zin te maken. Zo heeft ze inmiddels menige familie op weg geholpen bij de keuze van de liederen. Maria: “Het persoonlijke contact met de familie is belangrijk. Dan krijg je de hele sfeer rondom de betrokkenen goed mee. En je kunt beter inschatten wat de wensen zijn. In een kerk is het ingewikkelder. Dan heb je te maken met een soort driehoeksverhouding: familie, voorganger, koor. Maar dat is ook een uitdaging.”

Niet alleen het repertoire, ook de samenstelling van een octet is een puzzel: wie kan er wel en wie niet en hoe zorgen we voor een goede balans van zangers. Voor Maria is dat een soort sport. Ze doet er alles aan om aan een aanvraag te kunnen voldoen. Nee zeggen is het laatste waar ze aan denkt. Hoewel het soms echt niet anders kan; omdat er dan al een aanvraag loopt of omdat er te veel zangers afwezig zijn, bijvoorbeeld in vakantietijd. “Maar dan verwijs ik de familie door en heb ik tips zodat ze toch geholpen zijn”, aldus Maria. 

Zelf heeft Maria het koor gevonden via de website van Nijmegen Muziekstad. Daar stond een oproep voor een sopraan. Sinds midden 2014 zingt ze mee. Wat haar aanspreekt is het brede repertoire – zowel lichte muziek als klassiek – en de flexibiliteit van de groep. Verder zit er veel muzikaliteit in het koor. Het niveau is hoog. Het koor heeft de beschikking over een behoorlijk aantal solisten en muziekinstrumentalisten (piano, orgel, gitaar, dwarsfluit). Maria: “Dat maakt dat je aan specifieke wensen tegemoet kan komen. Hoewel niet altijd alles kan, kan er veel wel.”

Maria komt uit een familie waar zingen vanzelfsprekend is. In de auto op weg naar opa en oma in de Achterhoek werden er liedjes gezongen. Later zong zij met een broer en een achterneef en -nicht bij huwelijken en begrafenissen. “Ik heb iets met zingen. Ik vind het fijn als ik met mijn zangtalent iets kan betekenen voor anderen”. In het dagelijkse leven is Maria docent Nederlands en Frans. Dat laatste komt goed uit bij de Franse chansons, dan corrigeert ze het koor met uitspraak en intonatie. Ook is bestuurslid van het Uitvaartensemble Nijmegen.  

Onze ambassadeur: Klopper&Kramer

/door

Het Uitvaartensemble Nijmegen had niet kunnen bestaan zonder ambassadeurs. Een van hen is uitvaartonderneming Klopper&Kramer. Regelmatig wijst zij families op het bestaan van ons koor en zingen wij bij uitvaarten die Klopper&Kramer begeleidt. Hoog tijd dus voor een interview. Onze koorleden Janneke Borghans en Maria Janssen togen daarvoor naar het Uitvaartcentrum Oud-Mariënboom en praatten met Coen Kramer over de rol van muziek bij uitvaarten, over zijn eigen relatie met muziek en natuurlijk over het uitvaartkoor. 

Met de paplepel ingegoten
De ontvangstruimte is van alle gemakken voorzien: fijne fauteuils en cappuccino met roomboterkoekjes. Coen: “Ik ben van jongs af aan door dit werk in al zijn facetten geïnspireerd. Mijn opa is met dit bedrijf begonnen, ongeveer honderd jaar geleden. Mijn vader heeft later met zijn broer en de heer Klopper jr het bedrijf als Klopper&Kramer voortgezet. Die generatie is ermee gestopt en mijn broer Bart en ik zijn er mee doorgegaan”.

Franse chansons en ouderwetse discomuziek
Janneke en Maria informeren eerst naar Coens persoonlijke relatie met muziek. Coen: “Ik kom uit de parochie van de Antonius van Paduakerk. Als kind moest ik altijd mee naar de kerk. Dat ging zo tot in de ’70-er jaren. Was het een stille mis, dan was ik blij omdat deze korter duurde. Maar ik miste wel de muziek. Die was als kind al belangrijk voor mij. Nu heb ik een harde schijf met veel muziek in de auto liggen. Franse chansons, Satie, Chopin, Rachmaninov, maar tegelijkertijd kan ouderwetse discomuziek, Armin van Buuren of Tiësto door de speakers schallen”.

Platgedraaide cd’s
Als het gesprek komt op muziek bij uitvaarten steekt Coen zijn mening niet onder stoelen of banken: “Er moet veel meer live muziek bij uitvaarten komen. Ik ben helemaal klaar met die cd’s. Dan komt De steen van Paul de Leeuw weer voorbij. Platgetrapt….”. Coen snapt echter heel goed dat het niet makkelijk is. Wat is het alternatief? “Vaak is het door gebrek aan vrijwilligers moeilijk om een goed kerkkoor draaiende te houden. Er zijn kerken die naar vervanging zoeken in de vorm van een vrijwilligerskwartet”. Maria herkent dit: “In Malden zit een enthousiaste kapelaan, die steeds minder vaak een eigen kerkkoor ter beschikking heeft. Toen hij ons een keer had horen zingen, stak hij meteen onze flyer in zijn borstzak. Nu hebben we al een aantal keren in Malden gezongen”.

Het kan anders: gospelmuziek 
Gelukkig is er hoop, volgens Coen Kramer: “Het aantal uitvaarten in kerken neemt nog steeds af en veel mensen kiezen voor niet-religieuze ruimten. Daar liggen alle mogelijkheden open”. Een tijdje terug kreeg hij het verzoek van twee dochters om klassieke gospelmuziek te laten horen bij een uitvaart. Vanuit Amstelveen heeft hij toen een groep charmante Antilliaanse vrouwen in paarse jurken met een instrumentaal ensemble kunnen regelen. Coen: “Dat leverde een geluid op! Iedereen werd er stil van. Fantastisch”. Maar het blijft een kwestie van kiezen. Je hebt als familie een bepaald budget: geef je dat uit aan een bijzondere kist, de bloemen of pak je uit na afloop van de uitvaart met een koffietafel? Een koor of ander muziekoptreden wordt dan gezien als een extra uitgave.
 
Zingen is de beste reclame
Gelukkig ziet het uitvaartensemble Stemmen van troost het aantal aanvragen langzaam maar zeker toenemen. Dit heeft deels te maken met de groeiende bekendheid van het koor. Coen: “Meer dan eens zijn jullie door ons gebeld, simpelweg omdat nabestaanden jullie hadden horen zingen”. Maria: “Wij staan in de landelijke Uitvaartadressengids. Op die manier kregen we een verzoek uit Friesland. Die mensen wilden iets bijzonders bij een uitvaart, wat het plaatselijke kerkkoor niet kon bieden. Helaas waren wij verhinderd vanwege andere activiteiten in de eigen regio. Maar: met wat vergoeding voor de extra reiskosten waren we graag gegaan!’

Koorkwaliteit boven alles
Zingen is de beste reclame. Maar uiteindelijk gaat het om de kwaliteit. Coen: “Het verschil met een professioneel koor is de laatste tijd bij jullie aanzienlijk kleiner geworden”. Janneke Borghans kan dat beamen: “Enkele zangers met stemproblemen zijn gestopt. En we houden strenge audities. Ook investeren we in samenzang. We organiseren studiedagen en treden regelmatig op buiten uitvaarten en afscheidsdiensten om. Zo hopen we telkens een beetje beter te worden”. Maria vult aan: ‘Bij de samenstelling van een octet kijken we goed naar het juiste evenwicht binnen de stempartijen: een sterkere naast een zwakkere zanger. Als er iemand uitvalt, moet je voldoende dragende stemmen over hebben”.

Kleinere optredens, meer bereik

/door
Tot en met 2016 organiseerde ons Uitvaartensemble Nijmegen afwisselend in het voor- of najaar een jaarconcert. De uitvaartbranche en andere geïnteresseerden konden op die manier met ons kennismaken. Dit jaar breken wij met de traditie van jaarconcerten. We worden namelijk steeds vaker gevraagd voor kleinschalige optredens. Dat doen we graag en op die manier bereiken we een breder publiek. Zo hebben we gezongen tijdens de moederdagviering in Joachim en Anna en op mariadag in De Honinghoeve in Neerbosch-Oost. Ook traden we op bij de herdenkingsdienst voor overleden daklozen op Begraafplaats Jonkerbos, bij Allerheiligen in Rustoord en tijdens de Agapèviering van de Effatagemeenschap in de Dominicuskerk in Nijmegen (4e zondag in de veertigdagentijd). Deze optredens geven ons veel voldoening. Mocht u ons ook graag horen bij een bijzondere gelegenheid, neemt u dan gerust contact met ons op. We zingen niet alleen als octet, maar bieden ook solo’s, instrumentale nummers en Gregoriaans.

Uitvaartensemble Nijmegen in Afscheidswijzer Nijmegen

/door

Het Uitvaartensemble Nijmegen treedt op dinsdag 30 september om 16.00 uur op bij de presentatie van de Afscheidswijzer Nijmegen in het Crematorium Jonkerbos in Nijmegen. 

De Afscheidswijzer Nijmegen bevat een veelheid aan praktische en nuttige informatie over wat er allemaal komt kijken bij een uitvaart. Ook biedt het een overzicht van leveranciers en dienstverleners die producten en diensten voor palliatieve zorg, uitvaart, rouwverwerking en nalatenschap verzorgen in de regio Nijmegen. Het eerste exemplaar van de Afscheidswijzer Nijmegen is uitgereikt op dinsdag 30 september om 16.00 uur op Crematorium Jonkerbos in Nijmegen.

De Afscheidswijzer is een initiatief van Wijzer Communicatie en verschijnt in alle grote steden in Nederland. Als u belangstelling heeft voor een exemplaar, neemt u dan contact op met Matti Baggerman, 06 5422 3891 of stuur een mail naar [email protected].